About Toulouse, Les Abattoirs, New Realism and Daniel Spoerri

February 22, 2017June 12, 2020 cuisine and art

above / powyżej: DANIEL SPOERRI “ST MARTHA’S BISTRO / BISTRO ŚW. MARTY” (2014); photo by Cuisine And Art 2017

Sometimes it happens to me that when I have too many things to do I freeze, I stop, I do totally nothing. This year seems very busy to me, I’m preparing 3 exhibitions (2 not connected to Cuisine And Art), 2 Cuisine And Art events (one is a meal for 100 people!) and I generally have no time to sleep. But… last week my body said “STOP” and I stopped for seven days and I lay in my bed, sneezing, coughing and sputtering. And afterwards I felt quite surprised that the job wasn’t done and I didn’t write this post about the opening which took place at the beginning of February! Time is flying and I really can’t understand it. I don’t get it at all!

The nearest big city to me is Toulouse, where I go back often with pleasure. I like these trips, I like strolling on the same small streets, peering into the same corners and discovering new ones. I don’t like first visits to big cities, when I feel the stupid pressure of being a tourist and having to tick off obligatory tourist attractions. I can’t stand it, I hate it. But I repeat it every time in every big city. How stupid is that? So in Toulouse I feel great, I can do whatever I want. I have my rituals there, places where I go ALWAYS. First I have to visit the Russian shop, where I buy Polish cottage cheese, jars of Russian braised eggplant in tomato sauce and Greek filo pastry. Afterwards I take direct route to my favorite, the most delicious Lebanese bistro O’SAJ (15 rue Leon Gambetta), where I ALWAYS eat a saj (Lebanese flat bread baked on a special domed griddle) with eggplant in tomato sauce (of course), cheese and parsley. And I’m in heaven, ready to conquer Toulouse! I’m still in the same heaven when eating pistachio sorbet near by.

My travel-related obsession with ritual dominates also when the main purpose is the big opening of a huge exposition. Early evening opening gives me the time to visit the Russian Shop, the Lebanese bistro and to eat an Italian ice-cream. It gives me the time to visit my favorite small galleries – Fondation espace écureuil pour l’art contemporain (3 Place du Capitole) and Exprmntl (18 rue de la Bourse), which is also a bookshop, and two shops with supplies for artists. Afterwards there is just strolling along the riverbanks and around the other side of the river – to the quarter Saint-Cyprien, where there is a great modern art museum with a very good mediatheque – Les Abattoirs. If it happens that Les Abattoirs is closed or an exhibition is crap – don’t worry, it is still worth seeing the old buildings of the slaughterhouses, which were turned into the museum in 2000. They are stunning!

les-abattoirs-celebrating-new-realism — The Centre Pompidou is celebrating its 40th anniversary throughout France. / 40te urodziny Centre Pompidou obchodzone w całej Francji

This time the place was open and the crowd was standing politely in the queue to enter. “Celebrating New Realism” exhibition presents (for the first time in Toulouse) a collection of Nouveau Realist for the 40^th anniversary of the Pompidou Centre. The exhibition includes: Arman, Ben, César, Gérard Deschamps, François Dufrêne, Raymond Hains, Horst Egon Kalinowski, Yves Klein, Robert Malaval, Robert Rauschenberg, Jean-Pierre Raynaud, Martial Raysse, Mimmo Rotella, Niki de Saint Phalle, Daniel Spoerri, Richard Stankiewicz, Jean Tinguely, Jacques Villeglé, Gil Joseph Wolman, M.A.T. Editions and more.

Everything (New Realism) started in 1960 in Yves Klein’s studio, where the group of artists signed the manifesto. Others joined them later. They called ”Nouveau Réalisme – new ways of perceiving the real”.

“The group offered an alternative to the Abstract wave which followed the Second World War and quickly became a major trend in Avant Garde throughout France and Europe. Nouveau Réalisme’s perspective on the object and gesture joined the change that was happening internationally throughout the world of art (Néo-Dada, Fluxus, Pop Art, groupe Zéro…).

Like Pop Art, Nouveau Réalisme addressed the rise in industrialism and consumerism in society. Drawing material for their works from the daily life of the early 1960s, Nouveau Realists used everyday objects, adverts, posters, junk, neon lights… Their works were however dense and radical, marked by action and movement; destroying, ripping, compressing, assembling, sticking, tearing, stretching, stamping, and wrapping. Each artist had their own particular method of creating a <>>.” [from www.lesabattoirs.org]

New Realism art never fascinated me, but I have to say that the ideas of it are very close to me. Recycling. Using every day objects. I’m a collector of many things. I collect things which others throw away. I process and I create. Now I’m preparing an exhibition structured from the rubbish I have found on the beach. I could say that I create My Own Realism.

So, New Realism’s ideas – YES YES YES, but the art of New Realism itself …? So so. But of course I found a few extraordinary pieces in that exhibition:

yves-klein-arman-1962 — Yves Klein “Embossed portrait of Arman”, 1962

cesar-compression-de-sacs-1 — César (César Baldiccini) „Compression de sacs” , 1976

Yves Klein “Embossed portrait of Arman” from 1962 (bronze from plaster mould of the body painted in blue and set on gilded plywood) – what a beauty! One of us – humans, but just a blue one… César’s „Compression de sacs” or Tony Morgan and Daniel Spoerri’s movie „Beefsteak Resurrection” (1968), which “reverses the story of a steak from excrement to its genesis as a cow in a field.”

tony-morgan-beefsteak-resurrection-1968 — Tony Morgan, Daniel Spoerri “„Beefsteak Resurrection / Zmartwychwstanie Befsztyka” (1968)

spoerri-les-abattoirs-2017 — Daniel Spoerri “La Sainte Famille / Święta Rodzina” (1986)

And here I come to the point (of my trip). My goal wasn’t the New Realism in itself, but one man, one artist being a part of it – Daniel Spoerri, who took the basement in Les Abattoirs with another Daniel (Daniel Cordier) to create their exhibition “Daniel Spoerri, les dadas des deux Daniel”. Both of them – collectors, fanatics in collecting crumbs of the world, enjoying their life.

“For <> Spoerri will set up the exhibition to show the complicity between his works, and both his and Daniel Cordier’s collection. Daniel Cordier is an art dealer, writer, historian, and critic. (…) His donations of Modern and Contemporary works, and also ethnographic artefacts, art works and curios from all the continents, make up a substantial part of Les Abattoirs collection; a permanent regional loan from the Centre Pompidou. Just like for Daniel Spoerri, where his work slots intrinsically in with his collection, for Daniel Cordier the very different geographical zones, cultures and themes of his chosen pieces go happily hand in hand.” [from www.lesabattoirs.org]

Daniel Spoerri

What a beautiful marriage of two Daniels! Two explorers. Two inquisitive observers. Two open minded men, living (life) to the full. Both, in ripe old age, came to the opening. One (Spoerri) like a Black Bird With White Hair, trying (perhaps) not to be so visible in the crowd. The other (Cordier) like a Colorful Bird. Charming Gentleman.

Daniel Spoerri

Daniel Cordier

The first time in my life I saw Spoerri’s art was in Krakow’s MOCAK (Museum of Modern Art) in 2013 (Until 2 April 2017 there is Daniel Spoerri’s exhibition “Art taken out of the ordinary” there!!!). It was just one piece of art, but the only one I managed to remember.

spoerri-by-cuisine-and-art — Daniel Spoerri “The Seville series No.16 / Cykl z Sewilli, nr 16” (1991)

Afterwards I forgot Daniel for a while and by pure accident I re-discovered him in Les Abattoirs’s mediatheque, looking at his menus and food remains stuck onto tables. It was great! Eat Art movement in all its loveliness. And when I saw another Spoerri piece in the Reina Sofia Museum in Madrid I was quite disappointed. The spell had been broken. The exhibition in Toulouse could change that. Did it?

His Eat Art.
Assamblage.
Object Art.
His snare-pictures – “objects, which are found in randomly, orderly or disorderly situations, are mounted on whatever they are found on (table, box, drawer, etc.) in the exact constellation they are found in (…). By declaring the result to be a tableau, the horizontal becomes vertical. For example: the leftovers of a meal are mounted on the table and the table is then hung on a wall (…)”. [from www.danielspoerri.org]

Daniel Spoerri “St Marha’s bistro / Bistro Św. Marty” (2014)

His collections.
His interactions with the surrounding world.
His amazing, brilliant, breath taking giants – monsters – creatures, in which I totally fell in love:

Yes. The exhibition in Les Abattoirs refuted the doubts and it re-established my faith in the essence of art. And Mr Spoerri? Still he is not my favorite artist, but…. Look at these pieces above! How great they are!!!

„New Realism” and „Daniel Spoerri, les dadas des deux Daniel” exhibitions will last until 28 May 2017. More information: www.lesabattoirs.org

TULUZA, NOWY REALIZM I DANIEL SPOERRI

Zdarza mi się niekiedy, że przy wyjątkowym natłoku prac zamieram, nie robię nic. Nagle wydaje mi się, że robienie lub nie nie zmieni stanu rzeczy, przestaję panikować i pozwalam sobie na najzwyklejsze lenistwo. Innym razem przy wyjątkowym natłoku prac mój organizm sam mówi „Stop” i przeziębiona zalegam w łóżku przez dni kilka, chrypiąc, kichając i smarkając na wszystkie strony świata. Właśnie z łóżka wyległam, odkrywając, iż natłok pracy sam nie zmalał i jestem w punkcie wyjścia o tych kilka dni uboższa.

Przygotowuję 3 wystawy, 2 zupełnie nie związane z Cuisine And Art, oraz kilka wydarzeń, związanych tylko i wyłącznie z Cuisine And Art, w tym obiad dla 100 osób w przepięknym zamku, gdzie będę miała wystawę. Dla 100 osób nigdy nie gotowałam, na szczęście sytuację ratuje fakt, iż wydarzenie będzie miało miejsce za mniej więcej pół roku. Mam czas. Tak przynajmniej mi się wydaje.

Usiadłam więc dzisiaj przy komputerze i przez dobrych kilka godzin starałam się ubrać w słowa krótki opis wystawy i wernisażu, na którym byłam (o zgrozo!) dwa tygodnie temu. Jak to jest możliwe, że czas tak leci? Nie wiem, nie rozumiem, nie ogarniam. Chciałam po prostu napisać, że byłam, że dobra wystawa, że miejsce fantastyczne, że miasto godne wizyty. Chciałam dodać, że wystawa jednego z artystów odbywa się równocześnie w innym muzeum, w innym mieście, w innym kraju. I chciałam w końcu przyznać się, że wystawa wystawą, ale jeść trzeba i gdzie w różnych miastach do tych samych miejsc namiętnie wracam. Dupa, zero, nic. Spędziłam ostatnich kilka godzin na rozpoczynaniu zdań różnych i kasowaniu ich. Po prostu umiejętność sklecenia kilku słów w jakiś choćby odrobinę interesującą całość okazała się niemożliwością. Zmieniłam więc taktykę, rozpoczynając pisanie po polsku, potem zacznie się orka tłumaczenia.

Uff. Udało się jakoś! Płynnie w miarę przejść do tematu mogę, cudownie. W końcu. Nareszcie.

Najbliższym Wielkim Miastem jest Tuluza, do której wracam chętnie. Lubię takie powroty, przechadzanie się po tych samych uliczkach, zaglądanie do tych samych kątów, ale i odkrywanie nowych. Nie lubię pierwszych wizyt w dużych miastach, kiedy to czuję jakąś kretyńską wręcz presję zaliczania obowiązkowych turystycznych punktów. Nie znoszę, nie cierpię, nie trawię, a i tak zawsze podczas pierwszej wizyty to robię. Potem jest tylko z górki. Tak więc w Tuluzie przede wszystkim odwiedzam Rosyjski Sklep, gdzie kupuję polski twaróg, rosyjskie słoiki duszonych bakłażanów w sosie pomidorowym i greckie ciasto philo. Następnie obieram kierunek ulubiony, ukochany, najważniejszy – O’SAJ (15 rue Leon Gambetta), maleńki libański bar, gdzie ZAWSZE posiłkuję się. O’SAJ znajduje się w samym centrum, menu ma proste – placuszki typowo libańskie z różnymi nadzieniami, które nazywają się SAJ i pieczone są na specjalnej półkolistej patelni, będącej jednocześnie czymś w rodzaju otwartego pieca. Wybieram duszone bakłażany w sosie pomidorowym z serem i jestem w niebie. W tym niebie jestem również później, gdy udaję sie do pobliskiej lodziarni na sorbet pistacjowy. I jestem gotowa do podbijania Tuluzy!

O’SAJ, Toulouse, 15 rue Leon Gambetta

Obsesja rytuałów, związanych z podróżami, jest dominującą nawet wtedy, gdy celem jest wernisaż ogromnej wystawy. Wernisaż wczesno wieczorową porą, zaliczyć więc muszę i rosyjski sklep i libański bar i włoskie lody. Odwiedzić mam czas ulubione niewielkie galerie – Fondation espace écureuil pour l’art contemporain (3 Place du Capitole) i Exprmntl (18 rue de la Bourse), która jest równocześnie księgarnią, oraz zrobienie zakupów w jednym ze sklepów z zaopatrzeniem dla artystów. Potem już tylko szlajanie się po drugiej stronie rzeki, odkrywanie uroków dzielnicy Saint-Cyprien, gdzie znajduje się świetne muzeum sztuki współczesnej z równie świetną mediateką – Les Abattoirs. A jeśli wystawa jest kiepska albo miejsce akurat zamknięte i tak warto zobaczyć sam budynek starej rzeźni, przepiękny.

Tym razem miejsce było otwarte, a tłumy wernisażowych gości grzecznie stanęły w ogonku do wejścia. „Celebrowanie Nowego Realizmu” to wystawa, zorganizowana z okazji 40-lecia Centre Pompidou w Paryżu, prezentująca po raz pierwszy w Tuluzie kolekcję Nowego Realizmu (Arman, Ben, César, Gérard Deschamps, François Dufrêne, Raymond Hains, Horst Egon Kalinowski, Yves Klein, Robert Malaval, Robert Rauschenberg, Jean-Pierre Raynaud, Martial Raysse, Mimmo Rotella, Niki de Saint Phalle, Daniel Spoerri, Richard Stankiewicz, Jean Tinguely, Jacques Villeglé, Gil Joseph Wolman, M.A.T. Editions).

Wszystko zaczęło się w 1960 roku w studiu u Yves’a Klein’a i nigdy jakoś nie oczarowało mnie specjalnie, choć idea sama w sobie przedstawiania rzeczywistości samej w sobie, jej obiektów, przedmiotów dnia codziennego przemawia do mnie. Ba, przemawia do mnie ówczesna walka z konsumpcjonizem i działanie artystów do używania zużytych już materiałów (recycling w sztuce). Idea więc, szczególnie że chodzi przecież o lata 60-te, zacna i bardzo mi bliska (Jestem zbieraczem wszystkiego, kolekcjonuję to, co inni wyrzucają, przetwarzam, tworzę. Właśnie przygotowuję wystawę, zbudowaną ze śmieci znalezionych na plaży. Kreuję więc Własny Realizm.). Idea więc Nowego Realizmu po milion razy TAK TAK TAK, a idea w sztuce jest dla mnie ważna, jest wręcz podstawą – jeśli nie wierzę w dane dzieło sztuki, to może być najwspanialszym i najbardziej uznanym przez innych, ale odrzuconym i zapomnianym przeze mnie. W Nowy Realizm wierzę, ale nie marzę o nim. Zbyt wiele podobieństw w nim, powtórzeń, ale… Na wspomnianej wystawie kilka prac zachwyciło mnie, przyznać muszę.

Yves Klein „Embossed portrait of Arman” z 1962 roku (zdjęcie powyżej) toż to po prostu samograj! Atrakcyjny wizualnie, jednocześnie będący jednym z nas (to naturalnej wielkości odlew).Skompresowane worki César’a (zdjęcie powyżej) czy film Tony’ego Morgan’a „Zmartwychstanie Befsztyka” (1968) (zdjęcie powyżej), który zrobił we współpracy z Daniel’em Spoerri, gdzie proces życia i śmierci zostaje odwrócony – od ekskrementów, poprzez stek aż do krowy na polu.

I tu dochodzimy do sedna (wyprawy). Moim celem nie był Nowy Realizm sam w sobie, ale Daniel Spoerri, będący nie tylko częścią wystawy Nowego Realizmu, ale mający drugą wystawę „Daniel Spoerri, les dadas des deux Daniel” wraz z Danielem Cordier’em. Obaj – kolekcjonerzy, zapaleńcy zbierania okruchów świata. Daniel Spoerri zaprojektował tę wystawę, która stała się nie tylko prezentacją zbiorów sztuki ludów, zbiorem prawie etnograficznym, ale również prezentacją kuriozalnych prac, które sam stworzył.

Daniel Cordier, jeden z największych żyjących kolekcjonerów Sztuki przez duże S, prezentuje tutaj zbiory, które ofiarował Centre Pompidou. Piękny to mariaż dwóch Danielów, pełen wrażliwości, pełen ciekawości świata. Obserwatorzy. Dociekliwi odkrywcy. Otwarci na różnorodności tego świata, czerpiący z tegoż pełnymi garściami. Obaj, mimo sędziwego przecież wieku, pojawili się na wernisażu – jeden w czerni z rozwianymi białymi włosami, starający się wyglądem zginąć w tłumie, być może żeby móc lepiej oglądać, podglądać, czerpać z niego – Spoerri. I kolorowy ptak, piękny i czarujący – Cordier. Musiał to być wysiłek dla obu, szczególnie dla starszego (Cordier), nie mieszkają przecież „za rogiem”, ale szacunek do Sztuki właśnie spowodował, iż przywitali swoich, jakby nie było, gości (zdjęcie powyżej).

Sztukę Spoerri’ego po raz pierwszy zobaczyłam w 2013 roku (zdjęcie powyżej) w krakowskim MOCAK’u (Muzeum Sztuki Współczesnej, w którym trwa do 2.04.2017 Jego wystawa „Sztuka wyjęta z codzienności”!!!). Więcej informacji tutaj: https://mocak.pl/sztuka-wyjeta-z-codziennosci.

To była też jedyna praca, którą zapamiętałam z ówczesnej wystawy. Samego jednak Daniela zapomniałam na jakiś czas i zupełnie przypadkowo natknęłam się w mediatece ww Les Abattoirs w Tuluzie. Cuisine And Art albo już istniało, albo miałam jego istnienie w głowie, zafascynowana więc czytałam menu Spoerri’ego, które tworzył i oglądałam zdjęcia. Potem w Madrycie w Muzeum Reina Sofia natknęłam się na Jego prace i odkryłam, iż to, co mnie w albumach i książkach oczarowało, w rzeczywistości nie było już takie czarujące. Wernisaż w Tuluzie mógł lub też miał to odmienić. Czy odmienił?

Spoerri to „obrazy-pułapki” (tableaux pieges / snare-pictures), czyli znalezione przypadkowe obiekty przymocowane do podłoża i przedstawione w innym planie, jako tak zwany obraz, gdzie to, co horyzontalne staje się wertykalne. Przykładem są resztki jedzenia umocowane do blatu i powieszone na ścianie.

spoerri-06 — Daniel Spoerri “St Marha’s bistro / Bistro Św. Marty” (2014)

Spoerri to Eat Art, czy też inaczej Sztuka Jedzenie, gdzie jedzenie staje się Sztuką właśnie.

Czy nadal więc to, co znałam z książeki i albumów, było w nich bardziej czarujące? Czy wystawa zmieniła moje odczucia i Spoerri zaczarował mnie? Zaczarowały mnie i zabrały w zupełnie inny świat te prace, powalily mnie na kolana te giganty, te zbiory przedziwne, te morfy twórcze (zdjęcia powyżej).

Obie wystawy w Les Abattoirs trwać będą do 28 maja b.r. Więcej informacji na stronie www.lesabbatoirs.org.

Więcej informacji o Daniel’u Spoerri’m: www.danielspoerri.org.

Od tego roku do Tuluzy można przylecieć bez przesiadki z Warszawy-Modlina (www.ryanair.com), nie ma więc już wymówek, że daleko, że niewygodnie, że nie po drodze!

Still about Gastrofestival Madrid

January 31, 2017June 2, 2020 cuisine and art

above / powyżej: CLARA PEETERS “Table with a tablecloth, salt cellar, gilt cup, pie, jug, porcelain dish with olives, and roast fowl / Stół z obrusem, solniczką, złotym kubkiem, ciastem, dzbankiem, porcelanowym talerzem z oliwkami i pieczonym drobiem” ca.1611 from / z: Museo Del Prado (Madrid, ES)

Hi! Gastrofestival Madrid is still on and I have to write to you about some art&cuisine events there which I’m going to miss. Look at these two:

Sat 4th Feb at 6h30 pm – Prado Museum – the conference “THE GASTRONOMY IN THE PRADO MUSEUM” by Mateo Sierra (free entrance until full capacity).

“THE COLOUR AND THE FLAVOUR IN TAPAS” – NuBel, The Reina Sofia Museum, until 5th Feb, 6h30 pm – 8h30 pm (prices: 2 and 2,5 euros) – something to drink plus a tapa especially designed for this occasion by the chef Javier Muñoz-Calero, based on a piece of art from the museum.

gastrofestival-594c5-gf17reinasofianubel660x335 — NuBel, The Reina Sofia Museum

gastrofestival-cae55-gf17reinasofianubeltapa660x335 — NuBel, The Reina Sofia Museum

NIEUSTAJĄCO O GASTROFESTIVAL’u W MADRYCIE

Gastrofestival Madrid w toku i nie mogę się oprzeć przed przestawieniem tego, za czym tęsknić jedynie mogę i marzyć.

Sobota 4/02, 18.30, Muzeum Prado, konferencja „Gastronomia w Muzeum Prado”, Mateo Sierra (wstęp wolny, ilość miejsc ograniczona).

„Kolor i smak w tapas” – NuBel, Muzeum Reina Sofia, do 5/02 w godzinach 18.30-20.30, napitek + tapa (cena 2-2,5 euro), specjalnie zaprojektowana i wykonana przez szefa kuchni NuBel, którym jest Javier Muñoz-Calero.

O jakże bym chciała!

About onion and garlic soup, mountains and Damien Hirst

March 9, 2016July 9, 2020 cuisine and art

above / powyżej: DAMIEN HIRST “AND THEN THERE WERE FOUR A FAMOUS MUSKETEER” 2002, *limited edition of / edycja limitowana 2000, photo from / foto z www.mutualart.com

What does Damien Hirst have in common with onion and garlic soup and mountains? Onions of course, onions! Two thousand to be precise.

When travelling by car, many times I press the “info” button on the sat nav screen and I observe at what altitude I am. One place is lower. Another is higher. It is something to do during my trips around the Midi-Pyrénées. That’s why I know that I live at 500m above sea level. Or something like that. Far, far too low for following this recipe.

ONION AND GARLIC SOUP
by Toulouse-Lautrec and Maurice Joyant, “The Art of Cuisine”

“In a large earthenware soup pot put about eight pounds of good butter and brown a good dozen large onions chopped fine and as many cloves of garlic.

Stir continuously with a wooden spoon while adding as much good wheat flour as the butter can absorb.

Salt and pepper strongly; continue to work this mixture as long as possible since it must become a paste. Turn this paste into a pot or into a tinned box with a tight cover and let it get cold.

With this preparation one can, in the high mountains, make about thirty soups, allowing a large spoon of the mixture per hunter.

Pour the spoonfuls into a marmite in which there is boiling water from the glaciers or from the snow; let it boil a few minutes, then soak the bread, previously toasted in front of the fire.

This soup is made to carry when hunters keep to the mountains for a fortnight or so, and in the evening to fortify people in a state of exhaustion, who are no longer hungry but only thirsty, and who sleep out of doors at altitudes of three thousand meters.”

THREE THOUSAND he said! Bloody THREE! And I’m only at 500 metres! Worse, I can’t even see anything 3000 high around me! OK, let’s say that 500 metres is fine. Glaciers? Snow? Nope. The coldest place is a freezer, but being a big one it allows me (I suppose) to say that it is ok. Is it? And I’m not a hunter but when there is hunting season here I can hear shots all day long and I avoid walking into the forest in fear of being mistaken for a deer or a wild boar.

Even in my circumstances I decided that I could make this soup. And I made it, eating so quickly that there was no time to make a picture (no proof then I’m afraid).

P.S. Last month Damien Hirst opened his new restaurant “Pharmacy 2” in south London with chef and restaurateur Mark Hix.

hirst-pharmacy-restaurant-2 — Pharmacy 2 from www.pharmacyrestaurant.com

P.S. 2. In 2013 I painted “This is not for Mr Hirst”.

serafin-this-is-not-for-mr- — Serafin 2013, This is not for Mr Hirst, acrylic on canvas

ZUPA CEBULOWO-CZOSNKOWA, DAMIEN HIRST I GÓRY

Co ma wspólnego Damien Hirst z zupą cebulowo-czosnkową i górami? Cebule oczywiście, cebule! Dwa tysiące*, żeby być precyzyjnym.

Podróżując autem wynajduję różnego typu atrakcje, by droga szybciej mijała. Jedną z nich jest obserwowanie na jakiej wysokości nad poziomem morza się w danym momencie znajduję. Zgaduj zgadula z współtowarzyszami podróży. Tu niżej. Tam wyżej. Dzięki niewielkiemu przyciskowi „info” nawigacji satelitarnej wiem więc dokładnie, iż mieszkam 500 m.n.p.m. Mniej więcej, zależy w którym pomieszczeniu przebywam. W każdym razie jest to za nisko, o wiele za nisko, bym mogła ugotować zupę cebulowo-czosnkową według przepisu Toulouse-Lautrec’a:

ZUPA CEBULOWO-CZOSNKOWA
Toulouse-Lautrec i Maurice Joyant „The Art of Cuisine”
(w wolnym tłumaczeniu własnym)

“W dużym glinianym garnku na zupę umieścić około ośmiu funtów dobrego masła i zbrązowić dobry tuzin drobno posiekanych dużych cebul i tyle samo ząbków czosnku. Mieszać nieustająco drewnianą łyżką, dodając tyle mąki pszennej ile wchłonie masło. Posolić i popieprzyć. Cały czas mieszać do uzyskania gęstej pasty. Gdy pasta będzie gotowa przełożyć ją do pojemniczka lub puszki, zamknąć szczelnie i poczekać do ostygnięcia.

Wysoko hen w górach z takiej puszki można przygotować około 30 porcji dla zgłodniałych myśliwych, po sporej chochli dla każdego. Wystarczy włożyć kilka łyżek wcześniej przygotowanej pasty do gotującej się wody (z lodowca lub rozpuszczonego śniegu), pogotować kilka minut i zanurzyć wcześniej przypieczony nad ogniem chleb.

Ta zupa dodaje sił wycieńczonym myśliwym, którzy już nawet nie są głodni, lecz jedynie spragnieni. Którzy od dwóch tygodni śpią na dworze w wysokich górach, trzy tysiące metrów nad poziomem morza.”

TRZY TYSIĄCE?! Przeklęte TRZY! Przebywam/ mieszkam/znajduję się na jedynie 500 metrach! Gorzej, nie mogę nawet dostrzec żadnego trzytysięcznika! Dobrze, może więc jednak 500 metrów wystarczy? Wystarczy! Lodowce? Śnieg? Nic z tego! Aktualnie najzimniejszym miejscem w okolicy jest zamrażarka, ale ponieważ jest bardzo duża to może jednak wystarczy? Przyznaję się też od razu – żaden ze mnie myśliwy! Ale podczas sezonu myśliwskiego myśliwymi otoczona jestem tak szczelnie, że boję się wychodzić do lasu, by nie zostać pomyloną z jeleniem lub dzikiem… W tych więc okolicznościach doszłam do wniosku, że zupę ugotować mogę. Ba, nawet powinnam. I wzmocnić siły.

Strawa okazała się tak dobra, że zniknęła szybciej niż zrobiłam zdjęcia. Brak więc dowodów, iż w ogóle istniała 😉

P.S. Damien Hirst oraz szef i restaurator Mark Hix otworzyli w ostatnim miesiącu w południowym Londynie restaurację “Pharmacy 2”.
P.S.2. W 2013 namalowałam obraz “This is not for Mr Hirst” /”To nie jest dla Pana Hirst’a/.

About Albi, Toulouse-Lautrec Museum and Alchimy restaurant

December 30, 2015June 3, 2020 cuisine and art

above / powyżej: ALBI (FR) by Cuisine And Art

In my last post I promised you not only the B-day apple pie recipe (yes, I remember it should have been the next day, not after a few weeks) but also a few words about the city where Henri Toulouse-Lautrec was born – Albi.

If you are a big fan of Toulouse-Lautrec I do not even need to tell you anything more. You know everything about Albi already! But if you have never heard about this French city and you have a few hours or days off you could simply organise a small trip by car or plane (the nearest airports are in Rodez, Toulouse and Carcassone). This is a very charming and small city with beautiful brick buildings on the Tarn river. Southern France, Midi-Pyrénées. This is a place where I go when I’m fed up of my countryside life style.

Albi 2015 by CuisineAndArt

Where I live there are a few houses, one church, one cemetery, one tennis court (???!!!) and one non-functional telephone box. No shop, no bus stop. Sometimes I see one or two neighbours, but generally it is a lot easier to see cows here. And sometimes I would like to go somewhere to see other people, to see a busier life. Sometimes I would like to go to a nice restaurant. But, believe or not, it can be quite a tricky challenge, especially if I would wish to eat … on Sunday!

Here in Aveyron (part of Midi-Pyrénées) we have few local specialities:

aligot, which is mash potatoes with a special kind of cheese,
local sausages,
confit duck leg,
tripe,
and last but not least – veal’s head.

I do not have any problems with any of these goods. I like tripe a lot, because we make a great tripe soup in Poland. I adore confit duck leg and any sort of mash potatoes. But sometimes I would like to have a choice. Especially when I’m with guests, who don’t eat tripe, heads (any sort), who are not fans of duck and who prefer to eat non-cheesy mash.

In the nearest village we have a lovely restaurant, but there is another problem there – you have to make a reservation at least a day before. It means that when you’re passing by hungry you can’t just go inside, sit and have a nice meal! Unfortunately!

And also sometimes I would like to go to a restaurant on Sunday. Any Sunday. It took me a few years (!) to learn it! A few long years knowing that on Mondays normally many shops and restaurants are closed, that on Sundays shops are closed too, but I never ever supposed that on Sundays restaurants could shut their doors to clients! It has happened more than once that family or friends came and we wanted to go to celebrate on the last day of the week. And nothing. All places closed! We ended, of course, in my house with me in my own kitchen. And sometimes, to be honest, I do not want to be in the kitchen! Sometimes I dream that someone would cook for me! And I would not need to wash dishes! Anyway, when it happened for the third time I asked Google “WHY?” and I received a reply. I learned that not only is it better to eat at 12 am than 1 pm (a restaurant can close its kitchen by then), but also that it would be better to forget what “Sunday lunch” means. And if not – the only way would be research what restaurant is open on this Special Day Of The Week Called Sun.

Knowing all these important things and knowing that my Dear Family would come in the next few weeks I had time to prepare a Sunday trip. Hurray!

“Google, Google tell me WHERE?“

And Google replied me nicely – “Go to Albi!“

Albi 2015 by CuisineAndArt

So we did. With my Dear Guests we were walking around, admiring the beauty of the city and the gorgeous weather. There are so many things to see in this small town, starting with the Cathedral Basilica of Saint Cecilia and finishing with the absolutely stunning Museum of Toulouse-Lautrec with the largest collection of his art in the world (more than 1000 pieces!). There are also so many places to eat there. Smaller and bigger restaurants, cozy cafes around the market, fantastic confectionery shops etc. So when we were starting to feel a little tired and hungry we went to try a restaurant which Google found especially for me and my Important Guests – the Alchimy!

And that was THAT! Finally, after years I had found a great small restaurant open 7/7 in a beautiful city, in its historical centre. A restaurant which doesn’t shut its doors at 1 pm, but a little later. A restaurant where all staff speak more than one language, they are also friendly, they make jokes and they can even speak about football, which was soooo important to D. The restaurant is part of a small boutique hotel. Beautifully designed with a logotype which I adore (a professional obsession of a graphic designer). And the most important thing – the restaurant serves Great Food! I only have to warn you that Alchimy is not the cheapest restaurant, but they have good meal deals during the week and they are worth their price for a special occasion (as for your trip to France for example!)!

www alchemy 4 — Alchimy, Albi, by CusineAndArt 2015

And the apple pie from Henri’s birthday? …… Not today I’m afraid, not today. “Mañana“, as they say in Spanish. Tomorrow. HAPPY NEW YEAR!!!

O MIEŚCIE ALBI, MUZEUM TOULOUSE-LAUTREC’A I ALCHIMY

Francuz czytający polski blog po polsku lub angielsku? Śmiem wątpić, ale jeśli tak się akurat zdarzyło, że jednak Francuzem jesteś i znasz język polski, to nie czytaj tego wpisu, bo z całą pewnością Ci się nie spodoba, choć odnoszę się do Twojej Mateńki-Ojczyzny z należytym szacunkiem i bardzo ją lubię.

Ostatnim razem nie tylko obiecałam przepis na szarlotkę urodzinową Henryka (a było to baaardzo dawno temu), to obiecałam również słów kilka o mieście, w którym tenże urodził się – o Albi. Oczywiście jeśli jesteś fanem Toulouse-Lautrec’a to pisać nic nie muszę, wiesz wszystko i żadne informacje nie będą dla Ciebie nowymi – znasz Albi jak własną kieszeń! Jeśli jednak nigdy w życiu nie słyszałeś o tym francuskim mieście, a masz kilka godzin wolnych, pół dnia, dzień lub weekend – pakuj się do samochodu, kupuj bilet lotniczy i goń! (najbliższe lotniska znajdują się w Rodez – niestety o tej porze roku nieczynne, Tuluzie i Carcasonne).

Albi znajduje się na południu Francji w Średnich Pirenejach, leży nad rzeką Tarn. Ceglaste zabudowania nadają mu wyjątkowo ciepły charakter. To wyjątkowo czarujące miejsce do którego uciekam, gdy nie mogę dłużej wysiedzieć w zabitej dechami wsi.
W roli zabitej dechami wsi zbiorowisko kilku zabudowań – jeden kościół (jak na prawdziwą wieś przystało), jeden cmentarz, jeden kort tenisowy (???!!!) i jedna nieczynna od wieków budka telefoniczna. Sklep w ilości zerowej, przystanek autobusowy również. Pustki. Nicość wszechogarniająca. Czasem zdarza się natrafić na przypadkowo wałęsającego się sąsiada, ale łatwiej jednak spotkać krowę niż przedstawiciela ludzkiego gatunku. Dużo krów, szczerze powiedziawszy. Bardzo dużo. I zdarza się, że już po prostu nie mogę, mój organizm nie jest w stanie zaakceptować więcej uroków (niewątpliwych zresztą) życia wiejskiego, nie jest w stanie przefiltrować przez płuca więcej świeżego powietrza. Czasowa potrzeba miasta wygrywa. Czasami nie tylko miasta, ale i restauracji! I wierzcie lub nie – czasami jest to wyjątkowo trudne zadanie, szczególnie w … niedzielę. Jakąkolwiek niedzielę.

Aveyron, jak każdy szanujący się region, szczyci się specjałami kuchni lokalnej. Duma rozpiera mieszkańców zajadających się aligot (puree ziemniaczane wymieszane z serem tome fraîche, ciągnące się kilometrami i kilometrami), lokalnymi kiełbasami, konfitowanymi udkami kaczymi, flakami oraz głowizną cielęcą. Osobiście nie mam najmniejszych problemów z jedzeniem tychże specjałów. Bardzo lubię flaki, kaczkę w jakiejkolwiek postaci po prostu pożeram, a ziemniaczane puree mogłabym jeść na okrągło, bez względu na zawartość w nim sera czy też jego brak. Jednakowoż wolałabym mieć jakiś większy wybór. Szczególnie gdy przyjadą Goście, którzy do ust nie wezmą flaków czy głowizny (jakiejkolwiek), a ziemniaki wolą jeść bez sera. I Goście owi chcieliby gdzieś wyjść poza obszar domostwa, do tak zwanych ludzi udać się i coś spożyć.

Próby, a i owszem, zostały podjęte. Skończyły się jednak więcej niż niepowodzeniem. Szanowna Pani Matka otrzymała ogon mysi obok szarej bryi (przynajmniej wyglądało TO jak ogon mysi), potrzebna więc była bardzo szybka ewakuacja. Ba! Ucieczka przed darmową kawą, zaproponowaną przez kelnera w zamian za mysi ogon. Kolejna próba podjęta została po zrozumiale długim czasie, gdy spragniona francuskich specjałów A. przyleciała, marząc o chrupiących rogalikach i bagietkach o poranku, wspartych przez śniadaniowe wino. Wina raczej i nie tylko śniadaniowe. Udaliśmy się na zakupy pełne zachwytów, ochów i achów. Odwiedzaliśmy piekarnie, stragany i nieszczęsnego (jak się później okazało) rzeźnika. A tu kiełbaska taka, owaka. Wędlina A, B i C. Oooo, śliczna jakaś taka, urokliwa, wyjątkowo apetyczna o obcej, bardzo obcej nawet nazwie. Sprzedawca poproszony został o wytłumaczenie, spowiadał się wyjątkowo żarliwie, a małżonka robiła niestosowne miny. My nieustająco nie rozumieliśmy nic, zlitował się rzeźnik nad nami i Prezent ofiarował – dla każdego po plasterku specjału na głowę. Postanowiliśmy degustację przeprowadzić w domu w towarzystwie Chrupiącej Bagietki i Rześkiego Wina. Postanowiliśmy, nie uczyniliśmy. Smród niepokojąco zaczął być naszym towarzyszem. Jedno krzywym okiem zerkało na drugiego. A smród jak był tak był. Z ulgą i nadzieją wysiedliśmy z samochodu, pakunki rozpakowując, od win oczywiście rozpoczynając. Smród jeszcze większy. Jest! Źródło zlokalizowane – Fantastyczna Kiełbasa! Zatkaliśmy nosy i do konsumpcji zabraliśmy się. (…CISZA, DŁUGA CISZA). Po raz pierwszy w życiu wyplułam jedzenie! Biegłam jak sarna z jadalni do ogrodu, gnałam, galopowałam, pobijając rekordy wszelakie. A Goście za mną w galopie, w tym wyścigu szalonym. Po drodze minęliśmy psa, który szybciej od nas uciekł z podkulonym ogonem. Andouille, bo o niej mowa, jest kiełbasą zrobioną z części jelita grubego o odpowiedniej woni i odpowiednim smaku …, jeśli o smaku tu mówić można. Na szczęście wino nas uratowało, jak zawsze zresztą.

Powracając jednak do poszukiwania restauracji. Lokalu upragnionego, w którym można byłoby zjeść przyzwoicie, nie zostać otrutym i nie odczuwać potrzeby niespodziewanej ucieczki (jeśli się przeżyje oczywiście). W najbliższej wsi a i owszem mamy restaurację sztuk jedna, i to całkiem dobrą. Problem tkwi jednak w tym, iż trzeba dokonać rezerwacji minimum dzień wcześniej (nie, nie jest to restauracja z jakimikolwiek gwiazdkami), czyli spontaniczny wypad na głodniaka odpada! Nie można ot tak powiedzieć „Wybierzmy się na obiad!”. Niestety.

Gorzej jednak, gdy zapragniemy z Ważnymi Gośćmi skonsumować posiłek poza domem w niedzielę. Jest to wyczyn nie byle jaki, który przez lata kończył się fiaskiem, kiedy to w końcu wracaliśmy do domu, a ja zakasywałam rękawy i spędzałam urocze godziny przy garach. Oczywiście, że kocham gotować, ale jednak czasami miło jest mieć talerz podany, połykać kęs za kęsem poza swoim domem i nie musieć zmywać naczyń. Po prostu.

W każdym razie kiedy po raz trzeci zdarzyło nam się wrócić do domu z podkulonymi ogonami w końcu zrozumiałam, że mam dwa wyjścia – zapomnieć o niedzielnych restauracyjnych obiadkach lub zrobić rozeznanie, mające na celu pojęcie czemu jedzenie w Tak Zwany Ostatni Dzień Tygodnia może być nie lada wyczynem. Wiedząc, że Rodzina przyjedzie za kilka tygodni, postanowiłam rozpocząć badania od razu, by móc przygotować Niedzielny Wypad. Do roboty!

“Google, Google powiedz GDZIE?”

Google odpowiedziało miło i łagodnie – “Jedź do Albi!”

Tak też uczyniliśmy, gdy nadeszła odpowiednia pora i Goście zjawili się. Wędrowaliśmy wśród ceglastych uliczek, podziwiając fantastyczną pogodę i otaczające nas piękno. Tyle rzeczy do obejrzenia – zaczynając od Bazyliki Świętej Cecylii, a kończąc na obłędnym Muzeum Toulouse-Lautrec’a, w którym znajduje się największa kolacja na świecie Jego prac (ponad 1000 sztuk!). Gdy nóżki wchodziły nam wiadomo gdzie, a głód doskwierać zaczął, postanowiliśmy pójść do restauracji, poleconej i wybranej przez Monsieur Google specjalnie według naszych życzeń i upodobań. Po drodze mijaliśmy mniejsze i większe knajpki, zamknięte lub otwarte (nie zapominajmy, że to w końcu niedziela, Francja etc.), bary, kawiarnie i puby. Do wyboru, do koloru. Nie dla nas. Dla nas cel odgórnie był wyznaczony i nie mieliśmy najmniejszej ochoty zbaczać z wybranej drogi. Naszym celem była restauracja Alchimy! I to było TO!!! W końcu po długich latach odkryłam niewielką i pełną uroku restaurację w centrum historycznym miasta, która nie zamyka drzwi przed nosami klientów o godzinie 13ej, która otwiera swe ramiona w niedziele i święta. Restaurację przepięknie zaprojektowaną (zboczenie zawodowe grafika nie pozwoliło mi nie zachwycić się nad logotypem knajpy), nad którą znajduje się kilka pokoi hotelowych. Miejsce, w którym obsługa mówi nie tylko w swoim ojczystym języku, a w języku obcym może rozprawiać również o piłce nożnej, co było bardzo ważne dla D. Najważniejsze jest jednak jedzenie! Czysta konsumpcja doprowadzająca do stanu bliskiemu rozkoszy! Dania lokalnej kuchni i nie tylko. Potrawy piękne, sycące i spełniające oczekiwania najbardziej wybrednych żołądków (czytaj Moich Szanownych Gości). Owszem, Alchimy nie jest miejscem na każdą kieszeń, ale jest miejscem wartym swej ceny z całą pewnością! W ciągu tygodnia menu dnia (bardziej przystępna cena), a wieczorową porą lub w ciągu weekendu na specjalne okazje – jak Twoja podróż do Francji, o której właśnie zaczynasz marzyc! Jedź! Nowy Rok jest genialnym pretekstem na takie wyprawy!

A obiecana urodzinowa szarlotka Henryka? … Obawiam się, że nie dzisiaj. “Mañana”, jak mawiaja Hiszpanie. Jutro. Szczęśliwego Nowego Roku!!!

About black rice, Miquel Barceló’s The Big Spanish Dinner and Cafè Begur

October 7, 2015June 11, 2020 cuisine and art

above / powyżej: MIQUEL BARCELÓ “THE BIG SPANISH DINNER / WIELKA HISZPAŃSKA KOLACJA” 1988

If you hear the words “Spanish cuisine” what do you think of? Beyond the wine of course! You think: paella, sangria, tapas? Don´t you? For me, after so many years in Spain, there is still paella, sangria and tapas, but good ones! Not that terrible preprepared stuff, not that bland red wine coloured liquid from a box. No no no!

I remember my first paella. Until now one of the best ones. It was almost twenty years ago in Ibiza. A poor, tiny house with the smallest old lady in the world! María had the biggest heart and she always wanted to give, not to take. Once upon a time she invited me to her house in the middle of nowhere. The gate was made from old iron bedsteads. A long sandy path led to the small white building. A few skinny goats around. One lonely lemon tree. Nothing more. She made a special dinner for a special guest – me! I wanted to learn from her how to make paella, so she allowed me to be her sous-chef. At the end of this great meal sadly I realised that in Poland then, we didn´t have fresh sea food and it would not be possible to create something even close to This Paella. She smiled, she took my hand and we went to her pantry. The pantry was small, very small, but inside it was very big freezer… I understood the lesson.

Yes, of course, if you live on the coast and you can have fresh sea food – go and buy it!!! Run for it! This is the best quality without any doubt! But … not all of us have the priviledge of living on the Spanish, Italian, Portugese or any other coast.

As you already know I´m a diver, an underwater guide if you prefer. And I admire very much the underwater world. And this is my problem – during dives I treat fish, octopus, crabs, lobsters and all other creatures as my friends. As my family. So how can I eat them? HOW?! To be honest with you – sometimes … I can´t! Sometimes I go to a small seafood market with a Big Plan to make The Supper and …. I have to leave quickly because I start to cry. “You should to be a vegetarian.” – some of you say. Perhaps. But perhaps I´m still not ready for it?

When I started to write this post (it was long long time ago, and I didn’t have the time to finish it, but time flies). At the time I lived few kilometers from the rice fields. No, not in China, in Catalonia. And yes, it was a big surprise for me too, when I went there for the first time many years ago. There is a small village called Pals*, famous for its rice. Big fat rice, great for paellas. Rice grown next to the sea, in fields where white ibis proudly and elegantly stroll around.

Spain. Catalonia. Ibiza. Paella. Rice. Diving. And last, but not least – Miquel Barceló. An amazing artist born on Mallorca, who has such a great name! I always thought how lucky he is being named Barceló! Much of his art to me is about underwater life and his love of Balearic and Spanish culture. Is Miquel is a diver? I don´t know, but it would be strange if not. (If you meet him on your way, please ask him and write me an e-mail.) He is almost obsessed with fish, urchins, octopus. With the sea. Perhaps all island peoples have it inside themselves? Perhaps I should try island life one day?

Oh, can you imagine the flavours of this Big Spanish dinner? 1988, Miquel Barceló in his kitchen preparing a great meal. Rice slowly bubbling on a fire. Mussels waiting for their turn. Or perhaps it was far far away from Mallorca, perhaps this painting reflects Barceló’s hankerings and there were just few empty shells in his studio waiting to be painted? With artists you never know.

Many times I wonder what I would like to eat for the last meal of my life. The Big Spanish Dinner could become the Last Supper. Usually I was adjudicating the superiority of bread over the potato or vice versa. But since this summer I have no problem at all! On one beautiful late August day I had The Best Meal Of My Whole Life and without any doubt for My Last Supper I would ask the great Catalan chef Sergi Calm to cook for me his black paella and make for me flan (a Spanish kind of baked custard). Until that day I had no clue who Mr Calm was,or what meant Cafè Begur and that ,that one day could change my life forever! But it did.

UPDATE 2020: Unfortunatelly Cafè Begur doesn’t exist any more.

It was late summer, as I wrote before. My last day off, which I was happy to spend with my Polish friend. A small half empty beach, sun, sand and quiet. After a few hours a small hunger awoke and we needed to go and find something to eat. We went to Begur, a charming village with many bars and restaurants. But passing one old building I spotted a stunning staircase and I wanted to see where they could lead us. To heaven! They led us to heaven!

Cafè Begur – amazing place, beautifuly designed with old charm and soul. Food soooooooooo great, that after the meal I wanted to congratulate the chef. Here you have the short conversation between me and Sergi Calm, our first (but not the last) conversation ever:

Me: – I love you! – and I kissed him few times, like Catans do. – But I have a boyfriend! – I added quickly.

Sergi: Do not worry! I have a wife and two kids! This is the way to meet new people! This is the way to find the pleasures of life!

This is the way to enjoy every moment! After such a delightfull meal it was the best end to the afternoon I could imagine. And the best way to create my own Big Spanish Dinner with black rice.

THE BIG SPANISH DINNER
inspired by Miquel Barceló and Sergi Calm

– 2 glasses of rice from Pals* (or good quality fat round rice for paellas or risottos)
– 1/2 kg tomatos
– 1 onion
– 2 gloves of garlic
– sea salt
– black pepper
– sepia ink
– 4-6 salmon fillets
– 1 lemon
– pea shoots
– olive oil
– water

First of all you need to plan the preparation about one week in advance, so you have beautiful and almost sweet pea shoots. Just put a few whole dry peas into a plant pot with soil and put it in a sunny spot, watering it regularly. After a few days you will see these beauties!

To prepare any type of rice in Catalonia you need to have sofregit, which is a sauce used as a base. Igredients and preparation may vary, but usually consists of tomatoes, onions and garlic, chopped and cooked in olive oil on a very small fire. You need to add some sea salt and black pepper to taste. You need to pay attention to your sauce, stirring it constantly and adding some water if needed.

In the meantime fry your salmon in another frying pan. When it has a golden skin it should be ready, put aside on another plate. Add 1 glass of water to the rest of the olive oil, to keep all the goodness in and create some flavours, add sepia ink, salt, pepper. It will be your liquid base, stock if you prefer, to add to the paella.

When the onions are almost transparent and everything together creates a nice sauce add the rice, mix everything together, add your glass of “stock”-liquid and 2 glasses of water. Cover with a lid, make the fire as small as possible. Wait. Learn patience. When the rice almost absorbs all of the liquids – try it to see if it is well cooked, if not – add a glass of water, cover it, wait. Perhaps you will need a little more water, it depends on the rice.

Always try what you are cooking, add salt and spices to your own preference. Feel free and improvise!

When the black paella is ready put your salmon on the top, sprinkle with lemon juice, decorate with pea shoots and quarters of lemon.

Eat and enjoy!!!

P.S. Take a piece of paper, splash some black ink on it. Dry it, sign it and frame it – this is Your Art, inspired by Your Supper!

CZARNY RYŻ, MIQUEL BARCELÓ I CAFE BEGUR

Słysząc „hiszpańska kuchnia”, o czym myślisz? Poza winem oczywiście. Paella, sangria, tapas? Tak właśnie myślisz? Ja też, nawet pomimo tylu lat spędzonych w Hiszpanii. Tyle, że musi to być dobra paella, dobra sangria i dobre tapas. Żadne tam pierdoły z półfabrykatów, żadne tam kolorowe płyny w mniejszych czy większych kartonikach! Ohydki, o których od razu należy zapomnieć!

Doskonale pamiętam pierwszą skonsumowaną paellę, jedną zresztą z najlepszych w moim żywocie. Ibiza, prawie dwadzieścia lat temu. Mały biedny bielony domek na końcu świata. Wyboista piaszczysta dróżka. Stare łóżko, odgrywające rolę bramy wejściowej. Samotne drzewo cytrynowe. Wychudzone kozy, skubiące pojedyncze źdźbła wysuszonej na wiór trawy. I Ona – María. Drobna staruszka o wielkim sercu. Dająca, nie biorąca. Czułam się wyjątkowo zaszczycona zaproszeniem do Jej domu na kolację, która miała być specjalnie na moją cześć wyprawiona. Prawie stuletnia Ibizenka postanowiła zrobić paellę, a ja postanowiłam być Jej podkuchenną (sous-chef’em, jak to się teraz mawia). Pod koniec już uroczystej wieczerzy zdałam sobie smutno sprawę, iż w ówczesnej Polsce cudem byłoby zdobycie świeżych owoców morza. Wyżaliłam się gospodyni, a ta wzięła mnie za rękę i zaprowadziła do maleńkiej spiżarni. Maleńkiej, ale z wielką zamrażalką! Zrozumiałam.

Oczywiście jeśli mieszkasz na jakimkolwiek wybrzeżu i masz nieustający dostęp do najświeższych bogactw morza – korzystaj z tego! Biegnij, kupuj i pałaszuj! To jest najlepsza jakość i nie ma tutaj dwóch zdań! Nie wszyscy jednak jesteśmy znad morza, prawda?

Jak już wcześniej wspominałam, jestem płetwonurkiem, przewodnikiem nurkowym właściwie. I wszystkie podwodne stwory traktuję nie tylko jak przyjaciół, ale nawet jak rodzinę. Tutaj pojawia się problem – jak mogę je jeść? Jak przez gardło przejść mi mogą? Ot i czasami nie mogą! Zdarza się, że z rykiem wybiegam z hali targowej i z Wielkiego Planu fantastycznego posiłku zostaje Wielkie Nic. „Zostań wegetarianinem” – niektórzy mówią. Może. Może pewnego dnia zostanę, ale dziś jeszcze gotowa nie jestem.

Hiszpania. Katalonia. Ibiza. Paella. Ryż. Nurkowanie. I w końcu ostatni, choć jednak Pierwszy – Miquel Barceló – fantastyczny artysta, urodzony na Mallorce, któremu nazwiska wielokroć zazdrościłam. Jego podwodny świat, jego miłość do Balearów, do ziemi, do ojczyzny. Jego niemal obsesja przestawiania ryb, jeżowców, sepii, ośmiornic. Jego woda. Może to typowe dla wyspiarzy. Może TO tkwi w nich samych. Może zamiast krwi w ich żyłach płynie słona woda. Może i ja powinnam życia na wyspie kiedyś spróbować? A Miquel? Pewno nurkuje, zawsze tak myślę. Zawsze myślę, że nie tylko kocha Baleary, że nie tylko kocha malować. Myślę, że kocha jeść, kocha gotować i że nurkuje. Tak, z pewnością nurkuje. (Jeśli Go spotkasz – spytaj, proszę, i napisz mi.)

Oooooo, wyobraź sobie smaki tej kolacji! Rok 1988, Miquel Barceló w swojej kuchni, przygotowujący posiłek. Ryż bulgoczący na niewielkim ogniu. Mule czekające na swoją kolej. Cytryna gdzieś na uboczu. A może to było hen hen daleko od Majorki? Może tęsknił właśnie za domem rodzinnym, za smakami ze swojej krainy? Może gdzieś w samotności w pracowni malował puste skorupki po mulach? Z artystami nigdy nic nie wiadomo…

Wiele razy zastanawiałam się co bym chciała (jeśli o chceniu w tym wypadku być może w ogóle mowa) spożyć jako mój ostatni posiłek. Ostatnia Wieczerza w Życiu. To wyjątkowy, genialny temat do rozmów, które po prostu nie kończą się. Spróbuj! Jakaś nudna impreza, jakaś wyjątkowo drętwa kolacja czy obiad – wyskocz z pytaniem. Od razu towarzystwo rozrusza się, od razu! W każdym razie moje rozważania zazwyczaj krążyły wokół wyższości smaku chleba nad ziemniakami i odwrotnie. Aż … aż do pewnego pięknego sierpniowego dnia, kiedy to skonsumowałam z największą rozkoszą Najlepszy Posiłek Mego Życia! I gdybym musiała wybrać ostatnie danie, to poprosiłabym, by je przygotował wspaniały kataloński kucharz Sergi Calm. Poprosiłabym Go, by zrobił dla mnie czarną paellę, a na deser zażyczyłabym sobie flan (hiszpański deser, będący czymś w rodzaju jajecznego zapiekanego budyniu).

Ale do Tego sierpniowego popołudnia nie miałam zielonego pojęcia kim jest Sergi Calm, co to jest Cafè Begur (UPDATE 2020: Niestety Cafè Begur już nie istnieje!) i że miejsce to odmieni całkowicie moje dotychczasowe życie.

Było późne lato, jak wcześniej wspomniałam. Mój ostatni dzień wolny, który szczęśliwie mogłam spędzić w towarzystwie polskiej przyjaciółki. Maleńka prawie pusta plaża, słońce nie tak już mocno prażące, drobny piasek, święty spokój. Po kilku godzinach pojawiło się ssanie żołądka, postanowiłyśmy więc znaleźć jakąś restaurację. Urocza mieścina Begur wydała się najlepszym z możliwych rozwiązań – masa mniejszych i większych restauracji oraz barów. Całe mnóstwo trudne do ogarnięcia i jeszcze trudniejsze do podejmowania decyzji. Przechodziłyśmy jednak obok pięknego starego domu (jakich w Begur sporo) i zobaczyłyśmy cudowne schody. Od razu zapragnęłam, by poprowadziły nas. Gdziekolwiek. I poprowadziły – do Raju!

Cafè Begur – niesamowite miejsce, obłędnie zaprojektowane w każdym, nawet najmniejszym szczególe! Fantastyczna restauracja, bar, taras w starym domu z baaardzo wyrazistą Duszą. W środku kuchnia. A w niej Sergi Calm, kataloński szef kuchni, z którym odbyłam taką (pierwszą w życiu zresztą, ale nie ostatnią) rozmowę, po uprzednim rzuceniu Mu się na szyję i wycałowaniu (oczywiście!):

Ja: Kocham Cię! … Ale od razu muszę dodać, że jestem już zajęta…

On: Nie przejmuj się! Ja mam żonę i dwójkę dzieci! I czy nie o TAKIE dialogi w życiu chodzi?

Czy nie jest to najwspanialsza metoda na poznawanie nowych ludzi? Coś działa, gdzieś kliknęło – reakcja. Od razu! Bez zbędnego czekania, przekładania na kiedyś! Kiedyś może się nie zdarzyć! Jest dziś. Teraz.

WIELKA HISZPAŃSKA KOLACJA
zainspirowana Miquel’em Barceló i Sergi Calm
czyli Czarna Paella Z Łososiem

– 2 szklanki ryżu z Pals* (lub innego ryżu do paelli czy risotta)
– ½ kg pomidorów
– 1 cebula
– 2 ząbki czosnku
– sól (ja użyłam morskiej)
– pieprz
– atrament z sepii
– 4-6 filetów z łososia
– 1 cytryna
– młode pędy groszku
– oliwa z oliwek
– woda

Tu trzeba nieco cierpliwości. Mniej więcej tydzień wcześniej przygotuj niewielki płytki pojemnik z ziemią i zasadź w nim kilka ziaren grochu (do tej pracy możesz spokojnie zatrudnić dzieci, jeśli takowe posiadasz). Po kilku dniach zaczną wychodzić piękne kiełki. Jak już będą wystarczająco wysokie, tak na kilka centymetrów, i atrakcyjnie pozawijane, możesz przygotowywać czarną paellę.

Teraz pora na sofregit, sos, będący bazą wielu dań. Pokrój drobno cebulę i pomidory. Na rozgrzaną oliwę z oliwek wrzuć cebulę i podsmaż na małym ogniu. Dodaj pomidory, wyciśnięty czosnek, sól i pieprz. Zmniejsz ogień do minimum. Uważnie obserwuj, mieszając czasami, a czasami dodając wody. To musi trwać. Tu nie chodzi o szybkie gotowanie, ale o czas i poświęcenie. Sos ma być całością, jednością, intensywną bazą.

Jak sofregit będzie już gotowy, na drugiej patelni usmaż łososia i odłóż filety na talerz. Na patelnię wlej szklankę wody, posól, popieprz, zredukuj na ogniu płyn, który doda smaku ryżowi.

Na patelnię z sofregit dodaj ryż, podsmaż minutę, by sos wymieszał się dokładnie z każdym ziarenkiem. Wlej płyn z rybnymi smakami, atrament oraz 2 szklanki wody. Wymieszaj. Przykryj, zmniejsz ogień do minimum. Czekaj aż ryż wchłonie prawie cały płyn, spróbuj czy jest ugotowany. Najprawdopodobniej nie będzie. Dodaj szklankę wody. Powtórz czekanie i próbowanie. (Próbuj zawsze – czy doprawione, czy ugotowane, upieczone, uduszone. Improwizuj, dorzuć coś od siebie! Nie traktuj przepisu jako inżynierskiej instrukcji, bądź nim zainspirowany i stwórz coś własnego, jedynego w swoim rodzaju, mając nadzieję, że również jadalnego.). Jak ryż będzie gotowy, zostaw go na patelni, nie mieszaj. Połóż kawałki ryby, pokrop cytryną. Udekoruj młodymi pędami groszku i ćwiartkami cytryny. Rozkoszuj się!

P.S. Znajdź kawałek papieru, kartkę, cokolwiek. Poszukaj w biurku odrobiny czarnego atramentu. Rozlej niezgrabnie. Poczekaj aż wyschnie. Podpisz. Opraw. To Twoja Sztuka, zainspirowana Twoją Własną Wieczerzą!

About locals, non-locals, Max Weber, strangers and two pears

January 5, 2015July 9, 2020 cuisine and art

above / powyżej: MAX WEBER “TWO PEARS / DWIE GRUSZKI” litograph/litografia 1930-32; from/z MOMA

I’m a big fan of local food. But what does it mean in my case? What is “local” for me? I’m a stranger living in four countries, two houses, three flats and one boat (unfortunately none of them are mine). “You don’t need to be local to feel local” – as I read last week in The Queen’s City. So here I am – sometimes local, sometimes non-local, but with a local feeling!

Max Weber was born in 1881 in Białystok to a Jewish family. Polish treat him as a Polish artist, because now Białystok is a Polish city. However in 1881 Poland didn’t exist and it was a part of the Russian Empire. In addition Weber emigrated to the USA, where he was the first to introduce cubism. He also spent a lot of time in France. Who was he then? For those who like to put labels on (and who aren’t Poles) he was just simply a Russia born Jewish-American! Simple as that! What did he write when filling out papers and seeing “nationality”? Where did he feel “ at home”? I truly believe that it was everywhere. These kind of “wandering souls” find home in any place. They just have an ability to domesticate it. They are locals in any latitude. And with two pears!

And what about “local” food? I took from my neighbour’s tree some pears. Nobody in our village seems to pick up fruit and it is good! It is good for me! I can take anything I want – apples, pears, plums, crab apples, quince and hazelnuts (walnuts I have in my garden). This autumn wasn’t a great season for fruit, but I managed to find some, including pears. Beautifully shaped and sweet… Heaven! Till that moment they were local, weren’t they? But (always there is a but!) I took them on My Long Trip, we traveled together a few thousand kilometres. We had rain, snow, wind and finally sun. Are they still “local” today, being so far away from their home pear tree?

In my opinion yes, they are, because they feel like it! And today I found two of them, hiding at the bottom of a basket somewhere in the larder.

The original recipe “Cooked pears” sounds quite boring to me, to be honest. Just cook pears in water with sugar? No, not for me! First of all I’m not a big fan of white sugar. Second of all – I’m not a fan of boiled things, in my opinion they lose plenty of flavor and goodness in the water and after I need to use this flavored water for something else. Having local-non-local pears I went to the garden to pick up some rosemary. And I ran to buy some great local cheese from the Kingdom – The Great Stilton.

PEARS WITH STILTON, ROSEMARY AND POMEGRANATE SEEDS
(inspired by Toulouse-Lautrec and Joyant)

– 2 pears
– acacia honey or any different honey you have (local or stranger – you choose)
– Stilton cheese (in my case today, because one month ago it would’ve been Roquefort)
– fresh rosemary (always local!)
– one pomegranate (local or stranger?, if you are i.e. in Turkey now, it will be perfectly local!)
– olive oil (today non-local, half a year before – absolutely truly local for me!)
– a little butter

Heat a pan, add a little olive oil. Put in unpeeled, but quartered pears without the cores. Fry them gently changing sides. Add some butter to obtain a golden colour. At the end pour on honey and add rosemary. If it’s needed, add some water to make steam, helping the pears to cook, it will also make a nice sauce full of flavors. Take off the flame and add the pieces of Stilton cheese and pomegranate seeds.

Eat hot or warm, preferably with a glass of cold white wine – local or not, possibly bought in a local shop. You can also eat it, drinking good cava, prosecco or champagne. I recommend you the organic prosecco “Brut And The Beast”, which I drunk in Franco Manca in London, eating great pizza with wild mushrooms, but you can buy it / drink it too in Warsaw in the small vegetarian bistro, Eden. This is The Prosecco to write a book about…my number one (while drinking it, please breathe slowly and deeply, you will discover new flavors, I promise). Now having The Beast in your fridge, prepare pears. Enjoy your life!

O LOKALSACH, OBCYCH, MAXIE WEBERZE I DWÓCH GRUSZKACH

Jestem fanką lokalnych produktów, z tym, że mam problem z lokalnym patriotyzmem. Czymże jest dla mnie owo „lokalne”? Mieszkając pomiędzy czterema krajami, dwoma domami, trzema mieszkaniami i jedną łodzią (niestety nic z tych dóbr nie należy do mnie), trudno jest uznać, że coś jest lokalne lub nie. Ja sama przecież lokalną być nie mogę, bo jestem obcą! Jakże więc potraktować mam jabłka z przydrożnej jabłoni, zebrane tydzień temu, zabrane w podróż daleką? Czy po tysiącach kilometrów, spędzonych w bagażniku, szarlotka będzie z lokalnych produktów? Czy cudownie obłędne dwie gruszki, zerwane u sąsiadów, po przelocie do innej krainy, będą lokalnym produktem? Czy ja-obca z obcą-gruszką, ale tydzień temu jeszcze lokalną, będziemy jeszcze w jakikolwiek sposób swojskie? A może już na wieki pozostaniemy lokalne-obce? Max Weber urodził się w 1881 roku w Białymstoku w żydowskiej rodzinie. Przez Polaków uważany jest więc za polskiego artystę. Problem w tym, iż w 1881 roku Polska nie istniała na mapie, a Białystok należał do Cesarstwa Rosyjskiego. Na dodatek Weber wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie stał się prekursorem kubizmu, sporo też czasu spędził we Francji. Kim był? Dla lubiących szufladki był amerykańskim Żydem rosyjskiego pochodzenia. Co wpisywał w rubryce „narodowość”? Gdzie czuł się jak u siebie w domu? Śmiem wierzyć, że wszędzie. Takie „wędrujące dusze” odnajdują dom w każdym miejscu, po prostu oswajając je – lokalsi pod każdą szerokością geograficzną. W dodatku z dwoma gruszkami!

Podobno „bycie lokalsem” jednoznaczne jest z „czuciem się lokalsem”. Zebrane więc przez mnie owoce, oliwa z oliwek z wybrzeża, które jeszcze pół roku temu było moim domem, czy ryż z pól, które były moim sąsiedztwem, my wszyscy CZUJEMY SIĘ lokalsami. Jesteśmy więc nimi! I równocześnie witamy z otwartymi rękoma (czy też gałęźmi lub łodyżkami) wszystkich obcych, bo nimi też się równocześnie czujemy.

W oryginalnym przepisie na Henrykowe gruszki świat wydał mi się nieco nudnawy. Czymże jest w końcu ugotowanie gruszek w wodzie z cukrem? Cóż, niczym więcej jak … ugotowaniem gruszek w wodzie z cukrem! Gdzie miejsce na wyobraźnię? Przecież nie w wodzie z cukrem białym! Przecież nie w wygotowaniu aromatu i słodkości owoców w lepkim roztworze!

Będąc posiadaczką lokalnych-obcych gruszek, powędrowałam do ogrodu zerwać rozmaryn. Następnie udałam się po cudowny ser – fantastyczny angielski Stilton! I zabrałam się do roboty.

GRUSZKI ZE STILTONEM, ROZMARYNEM I GRANATEM (inspiracja: Toulouse-Lautrec, Joyant)

– 2 gruszki (lokalne-obce)
– miód akacjowy lub jakikolwiek inny (lokalny lub obcy – do wyboru)
– Stilton (lokalny dzisiaj, bo kilka dni temu byłby to roquefort)
– rozmaryn (zawsze świeżo zerwany z jakiegoś mniej lub bardziej przypadkowego krzaka)
– 1 granat (lokalny dla np. przebywających w Turcji)
– oliwa z oliwek (dziś obca, 6 miesięcy temu lokalna)
– odrobina masła (lokalne lub obce)

Pokrój gruszki na ćwiartki, pozbądź się gniazd. Nie obieraj owoców, skórki są bardzo zdrowe i dzięki nim gruszki nie rozpadną się. Na rozgrzaną patelnię wlej oliwę z oliwek. Wrzuć poćwiartowane gruszki. Podsmaż je z każdej strony. Dodaj masło i poczekaj, aż się zezłocą. Dodaj trochę miodu i rozmaryn. Jeśli potrzeba, wlej odrobinę wody (utworzona para pomoże owocom zmięknąć i stworzy cudowny sos).
Podawaj ciepłe lub gorące nawet, z serem stilton i owocami granatu. Do tego kieliszek schłodzonego białego wina – lokalnego czy nie, ale zakupionego prawdopodobnie w lokalnym sklepie.

Zamiast wina możesz wypić prosecco, a jeśli jesteś akurat w Londynie, to proszę – idź do pizzerii Franco Manca, zjedź pizzę z grzybami, kup na wynos genialnegenialnegenialne prosecco Brut And The Beast*, które jest moim ostatnim odkryciem i wielką miłością, które należy pić powoli, głęboko oddychając, by odkryć nowe pokłady smaku.

Nie mając jednak Bestii w lodówce i nie zjadłszy pizzy, należy wrócić do gruszek i rozkoszować się życiem! Smacznego!

*UPDATE 06/2020: Brut And The Beast możecie nabyć w świetnym Eden Bistro (kuchnia wegańska i wegetariańska) w Warszawie! (ul. Jakubowska 16)!

Welcome to Cuisine And Art

zero waste (ZW) culinary art project / kulinarno-artystyczny projekt zero waste (ZW)

Category: Restaurants etc / Restauracje itp.